ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΕΡΨΙΣ

Marcel Duchamp

Ο Σ. Σπεράντζας προειδοποιεί: «...η υπερβολή (της ποδηλασίας) προκαλεί πολλάκις σωματικώς έντονον κάματον και σημεία αυτοδηλητηριάσεως, διανοητικώς δε διάφορα φαινόμενα, εμφανιζόμενα εν τε τη υστερία και τη μανία, ήτοι ψευδαισθησίας, διχασμόν της προσωπικότητος, εμμόνους ιδέας, φοβίας, ανίαν, ηχολαλίαν, διαφόρους παρορμήσεις κ.λπ. Τα ούρα του εν καμάτω ευρισκομένου ποδηλατοδρόμου εμφανίζουν έντονον τοξικότητα κατά την ημέραν του αγώνος, δυνάμενα εις ποσότητα 10 κ. εκτμ. να φονεύσουν κόνικλον βάρους 1 χιλιογράμμου»!

Αυτά τα καταπληκτικά υποστήριζε ένας γιατρός στα τέλη του προπερασμένου αιώνα για τους ψυχοσωματικούς κινδύνους που διατρέχει ένας αθλητής ποδηλάτης. Ήταν η εποχή που τα πρώτα ποδήλατα άρχισαν να εμφανίζονται στην Ελλάδα, και πολλοί επιδίδονταν με μανία στην προπόνηση. Ένας πιο άμεσος κίνδυνος είχε να κάνει με την απουσία "τροχοπέδης", κοινώς φρένων, από κατασκευής, οι δε ποδηλάτες στην πόλη των Αθηνών δεν ένιωθαν την ανάγκη να εφοδιάσουν τα ποδήλατά τους με φρένα, διότι το θεωρούσαν εκτός μόδας και αρκούνταν να σταματούν το ποδήλατο είτε με το πόδι στο έδαφος είτε ακουμπώντας με το παπούτσι το λάστιχο.

Είτε είχαν φρένα είτε όχι, τα ποδήλατα στην Αθήνα το 1900 εξελίχθηκαν σε δημόσιο κίνδυνο που έπρεπε να τεθεί υπό έλεγχο:

Τα προβλήματα με τα ποδήλατα πληθαίνουν και (εν Αθήναις, σήμερον 17ην Μαΐου 1900) αναγκάζεται να παρέμβει ο «...ημείς Διευθυντής της Διοικητικής Αστυνομίας Αθηνών και Πειραιώς... Διατάσσομεν... Υποχρεούνται άπαντες οι ιδιοκτήται ποδηλάτες, όπως... προσέλθωσι μετά των ποδηλάτων των... (επί των οποίων) θα προσαρτάται... ειδικόν σήμα... εφ ου θα είναι αποτυπωμένος διατρήτως ο αύξων αριθμός... το φορολογικόν έτος 1900, όπερ κατ' έτος θ' αλλάσση... Απαγορεύεται το ποδηλατείν επί των πεζοδρομίων και πλατειών... Απαγορεύεται εις τους ποδηλάτας να τρέχωσι μετά μεγίστης ταχύτητος εις τα οδούς... Εν ώρα νυκτός από άψεως των φώτων οι ποδηλάται δέον να έχωσι τοποθετημένον φανόν ανημμένον... Οι ποδηλάται υποχρεούνται να τηρώσιν εις τα οδούς την αυτήν τάξιν των αμαξών, τουτέστι να τρέχωσι πάντοτε εις το δεξιόν μέρος...».

Όλα αυτά μια εποχή, όπου στην Αθήνα κυκλοφορούσαν άμαξες, οι φούστες ήταν μακριές, οι δρόμοι με χώμα και ο Ροΐδης παραπονιόταν για τη σκόνη, τα βρομόνερα, τα σφαγεία, τα κατειλημμένα με εμπορεύματα πεζοδρόμια, τις καβαλίνες και τα σκουπίδια, μόνο που ήθελα νά΄ξερα τι θα΄γραφε σήμερα. Πληροφορούμαστε, ότι στις αργίες οι Αθηναίοι εξορμούσαν με ιδιόκτητα ή ενοικιαζόμενα ποδήλατα να χαρούν τη φύση, η οποία τότε δεν θα πρέπει να βρισκόταν πολύ μακριά, "απολαμβάνων της θαυμασίας τέρψεως την οποίαν μόνον το ποδήλατον παρέχει...".

(Τα στοιχεία που παρέθεσα πήρα από ένα άρθρο σχετικά με την ιστορία του ποδηλάτου, του Σάκη Κουρουζίδη, Ποδηλατο-αναδρομή, 7 Ημέρες Καθημερινή, 18-09-05, οι κύριες πηγές του είναι τεύχη του περιοδικού Η Φύσις (1890-4) και η Ποδηλατική και Αθλητική Επιθεώρησις της Ανατολής (τεύχη 1898-1900).